Gıda Saklama Yöntemleri Nelerdir?
Sağlıklı beslenmek için gıdaları doğru saklamak çok önemlidir. En doğru gıda saklama yöntemleri için yazımıza göz atın.
Besinler, sebzeler, meyveler, baklagiller ve etler olarak farklı gruplara ayrılır. Sağlıklı bir hayat için gerekli olan tüm besinler, doğru bir şekilde saklanmalıdır. Aksi takdirde gıdalar kısa sürede bozulur ve henüz tüketilmeden çöpe atılabilir. Ayrıca yanlış saklanan besinler, gıda zehirlenmesi riskini de beraberinde getirir. Besin muhafaza yöntemleri doğru bir şekilde uygulanmalı ve her besin kendi saklama tüyolarına göre gruplandırılmalıdır. Bu yazıda, besinleri uzun süre saklamak için hangi yöntemler kullanılır sorusuna cevap veriyoruz. En etkili besinleri saklama yöntemlerini sizlerle paylaşıyoruz.
Gıda Saklarken Yapılan En Sık Hatalar
- ✦
Yeşillikleri poşet içinde saklamak
Besin saklama yöntemleri arasında en sık yapılan yanlış, pazardan veya marketten alınan yeşilliklerin hiç poşetinden çıkarılmadan buzdolabına yerleştirilmesidir. Plastik poşetler, hava sirkülasyonuna izin vermeyerek yeşilliklerin hızlı bir şekilde çürümelerine ve kısa sürede bakteri üretmelerine sebep olur. Gıda saklama koşullarına uyum sağlamak için, yeşillikleri poşetten çıkarın ve güzelce bol suyla yıkayın. Ardından fazla suyunu süzün ve kağıt havluya sararak buzdolabının yeşillik bölümüne yerleştirin.
- ✦
Sütü buzdolabı kapısında saklamak
Gıda saklama yöntemlerinde en çok yapılan yanlışlardan biri de sütü buzdolabı kapısına yerleştirmektir. Buzdolabı kapısı sık sık açılıp kapatıldığı için, dışarıdaki havayla en çok temas eden alandır. Bu ısı dalgalanması, süt ve yoğurt gibi çabuk bozulabilen ürünleri doğrudan etkiler. Bu yüzden süt ve süt ürünlerini buzdolabı kapısı yerine orta raflarda saklamaya özen gösterin.
- ✦
Yumurtaları yumurtalıkta saklamak
Besin muhafaza yöntemleri içinde bu yöntem çok doğru gibi gözükse de, aslında oldukça yanlış. Buzdolabının kapısında bulunan yumurtalık, aslında yumurtaların daha kısa sürede bozulmasına ve bayatlamasına neden oluyor. Sebebi ise, süt örneğinde verdiğimizle aynı. Buzdolabı kapısı sürekli açıldığı için, ısı değişiminin en çok yaşandığı alandır. Mümkünse yumurtalığı, buzdolabının orta rafına yerleştirin ve yumurtalarınızı bu alanda saklayın.
- ✦
Balığı derin dondurucuda saklamak
Besinleri uzun süre saklama yöntemleri arasında balığı dondurucuya kaldırmak çok yanlış olmasa da, eğer balığı alır almaz dondurucuya kaldırıyorsanız hata yapıyorsunuz demektir. Balığın dağılmaması ve kendi suyunu kaybetmemesi için, önce buzdolabı rafında 1 saat bekletmeniz, ardından hava almayacak şekilde sararak derin dondurucuya kaldırmanız gerekiyor. Aynı işlem, çözdürme işlemi için de geçerli. Balığı pişirmek istediğiniz zaman önce buzdolabı rafında, sonra oda sıcaklığında bekletin.
- ✦
Balı buzdolabında saklamak
Yiyecekleri saklama yöntemleri arasında en tartışmalı konulardan biri de, balı saklama koşullarıdır. Bal, bozulması en zor olan ürünlerden biridir. Bu yüzden bozulmasın diye buzdolabına kaldırmak oldukça yanlış. Çünkü bal soğuk havanın etkisiyle şekerlenir ve kristallenmeye başlar. Bu yüzden balı serin ve karanlık bir ortamda saklamak idealdir.
- ✦
Domatesleri buzdolabında saklamak
Gıda saklama yöntemleri içinde domatesleri buzdolabında saklamak çok doğru geliyor, değil mi? Ancak domates soğuğu hiç sevmiyor. Çünkü soğuk hava, domateslerin olgunlaşma sürecini durduruyor ve uzun süre bekletilmesi halinde lezzetsiz domatesler ortaya çıkıyor. Ancak domatesler yeterince olgunsa veya uzun süre saklamak istiyorsanız, buzdolabı düzenleyicilerinin içine yerleştirebilirsiniz.
- ✦
Baharatları sıcak yerde tutmak
Besinleri uzun süre saklamak için hangi yöntemler kullanılır sorusuna bu kez baharatlarla devam ediyoruz. Uzun raf ömrüne sahip olan baharatları, ocak veya kalorifer peteği gibi ısı kaynaklarının yakınında tutmak, kısa sürede renklerinin solmasına ve tatlarının kaybolmasına neden oluyor. Bu yüzden baharatları kuru ve karanlık bir ortamda saklamaya özen gösterin.
- ✦
Patates ve soğanları birlikte saklamak
Patates ve soğan ayrılmaz ikili gibi gözükse de, aslında bu iki besini birbirinden ayrı bir şekilde muhafaza etmek gerekiyor. Çünkü soğan ve patates dışarı nem ve gaz salarak birbirlerinin bozulmasına neden oluyor. Bu iki besini, farklı bir alanda saklamaya özen gösterin.
Besinleri saklamak için kullanılan kapların steril olması da çok önemlidir. Saklama kabı temizleme önerilerine göz atmayı unutmayın.
Besinleri Uzun Süre Saklamak İçin Ne Yapılmalı?
- ✦
Soğutma
Gıda saklama yöntemleri arasında en yaygın olanı soğutmadır. Bu yöntem için yiyecekler hava geçirmez kaplarda veya saklama poşetlerine konularak buzdolabında muhafaza edilebilir. Özellikle kahvaltılık, meyve ve sebzeler soğutma yöntemiyle buzdolabında muhafaza edilebilir. Ancak buzdolabında saklanan yiyecekler, besinin türüne bağlı olarak 1-2 hafta içinde tüketilmelidir.
Buzdolabın karmaşık durmasını istemiyorsanız, buzdolabı içi nasıl düzenlenir başlıklı yazıdaki önerilerimize göz atabilirsiniz.
- ✦
Dondurma
Besin muhafaza yöntemleri arasında olan dondurma, özellikle yiyecekleri uzun süre saklamak için kullanılır. Sıfırın altına düşen sıcaklıklar sayesinde, besinlerin bakteri üretme riski düşürülür. Buzluğun sıcaklığı -18 ile -22 derece aralığındadır. Besinler, hava geçirmeyen paketlere konulur ve üzerine tarih etiketleri yapıştırılır. Özellikle kışlık sebzeler, et ürünler, balık çeşitleri gibi uzun süre muhafaza edilmesi gereken ürünler buzluk veya derin dondurucuda saklanabilir. Ortalama saklama süresi 6 ay olsa da, bazı besinler 1 yıla kadar saklanabilir.
- ✦
Şekerleme
Besinleri saklama yöntemleri arasında, şekerleme tekniği de bulunur. Bu teknik, özellikle yüksek su içeren meyveleri korumak için kullanılır. Gıdanın içindeki su oranı en aza indirilir.
- ✦
Tuzlama
Tuzlama yöntemi, bakterilerin üremesini engellemek için kullanılır. Salamura olarak da bilinir. Besinleri saklama yöntemleri arasında bulunan tuzlama, asma yaprağı, turşu veya peynir gibi besinleri saklamak için kullanılır.
- ✦
Konserve
Besinleri uzun süre saklama yöntemleri arasında konserveleme tekniği de kullanılır. Özellikle kışlık yaparken karşımıza çıkan konserve tekniği, besinlerin pişirilip sıcak bir şekilde steril kavanozlara aktarılmasıyla uygulanır. Besinler kavanoza aktarıldıktan sonra, kapağı sıkıca hava almayacak şekilde kapatılır ve kavanoz ters çevrilir. Bu sayede vakumlama işlemi gerçekleştirilir. Besinler, kavanozun kapağı açılana kadar buzdolabında güvenle saklanabilir.
Gıda Türüne Göre Doğru Saklama Yöntemleri
Besinleri uzun süre saklamak için hangi yöntemler kullanılır sorusunu sizler için cevapladık. Bu kez, gıda türüne göre saklama önerilerini paylaşıyoruz.
- ✦
Sebze ve meyveler
Sebze ve meyveler, kısa sürede tüketilecekse, saklama kaplarına veya kağıt havlu içine alınarak buzdolabında saklanabilir. Ancak uzun süre muhafaza edilecekse, bamya, kabak, havuç, bezelye gibi besinler şoklama yöntemiyle saklanabilir. Bunun için sebzeler önce kaynar suya atılır. 2-3 dakika bekledikten sonra buzlu suya atılır ve 2 dakika daha bekletilir. Ardından suları süzülür ve buzdolabı poşetlerine yerleştirilir. Havası alınarak buzlukta saklanabilir.
Sebze ve meyvelerin nasıl tüketileceği de önemli bir konudur. Sebze ve meyve yıkama talimatlarından en etkili temizleme önerilerine ulaşabilirsiniz.
- ✦
Et ürünleri
Kıyma, kuşbaşı et, tavuk gibi et ürünleri, 3 gün içinde tüketilmeyecekse buzlukta muhafaza edilmelidir. Besin muhafaza yöntemleri arasında et ürünlerine daha fazla dikkat etmek gerekir. Saklanacak olan et, hava almayacak şekilde paketlenmeli ve üzerine tarih etiketi yapıştırılmalıdır. 1 saat buzdolabı rafında bekletilen et ürünler, ardından buzluk veya derin dondurucuya alınabilir. Tavuk buzlukta 3 ay, kırmızı et ise 6-12 ay arası muhafaza edilebilir.
- ✦
Balık
Taze taze alınan balık, gıda saklama yöntemleri arasında en merak edilenlerden biridir. Balıklar saklanmadan önce hava almayacak şekilde paketlenmelidir. Ardından buzdolabında 1 saat bekletilir ve sonrasında derin dondurucuya kaldırılır. Ancak balık, bozulmaya müsait bir besin olduğu için buzlukta da uzun süre bekletilmemesi önerilir.
- ✦
Bakliyatlar
Uzun bir kullanım ömrüne sahip olan bakliyatlar, genellikle mutfak dolaplarında veya kilerde saklanır. Önemli olan bakliyatların hava geçirilmeyecek kaplarda olmasıdır. Bakliyat kapları, serin ve kuru bir yerde 1 yıla kadar muhafaza edilebilir. Hava almayacak şekilde kapların kapakları kapalı tutulmalıdır. Bakliyatlar, ısı kaynaklarından uzak bir alanda saklanabilir. Nemli ortamlar, bakliyatlarda böceklenmelere yol açabilir.
- ✦
Baharatlar
Baharatlar, ocak ve kalorifer gibi ısı kaynaklarından uzak bir alanda muhafaza edilebilir. Kapaklı baharatlıklarda saklanan baharatlar, nem ve ısıya maruz kalırsa topaklanır. Ayrıca renklerini ve tatlarını kaybedebilirler.
Besinlerin Bozulmaması İçin En Sık Kullanılan 3 Yöntem
- ✦
Derin dondurucu/buzluk
Besinleri uzun süre saklama yöntemleri arasında en çok dondurma yöntemi kullanılır. Hava almayacak şekilde sarılan besinler, derin dondurucu ve buzlukta muhafaza edilebilir.
- ✦
Buzdolabı
Besinler, kısa sürede kullanılacaksa buzdolabında muhafaza edilir.
- ✦
Konserve
Bu yöntem en çok kışlık yemekleri hazırlamak için kullanılır. Reçel, turşu, marmelat, sirke, sos, domates püresi gibi besinler, pişirildikten sonra kavanozlara aktarılır ve kapaklanır. Ardından vakumlanarak buzdolabında muhafaza edilir.
